W modelowaniu 3D, jak w innych dziedzinach, chodzi o używanie odpowiednich narzędzi. Chcesz zaprojektować część mechaniczną o dokładnych wymiarach i krawędziach? Przyda Ci się oprogramowanie CAD, takie jak Fusion 360 lub TinkerCAD. Potrzebujesz wymodelować samochód lub robota bazując na ilustracjach? Tradycyjne modelowanie kształtów składających się z wielokątów, w programach typu Maya lub Blender, będzie odpowiednim wyborem.

A jak podejść do projektowania Twojej ulubionej postaci z filmu? Co ze zwierzętami, stworami lub miniaturkami? Lub nawet z czymś tak prostym jak dodanie wgniecenia do modelu, aby go postarzyć? Modelowanie czegoś takiego w typowym CADzie byłoby totalnym koszmarem, a praca z tradycyjnym modelowaniem polygonów byłaby tylko odrobinę mniej kłopotliwa przy zadaniach tego typu. Na szczęście istnieje jeszcze jedna technika, przydatna szczególnie przy tworzeniu kształtów organicznych, a nazywa się rzeźbieniem 3D.

Modelowanie parametryczne CAD (z lewej), tradycyjne modelowanie z wielokątów (po środku) i rzeźbienie (z prawej)

Rzeźbienie 3D jest po prostu cyfrowym odpowiednikiem rzeźbienia w glinie. Zaczynasz z kawałkiem (cyfrowej) gliny, którą możesz wciskać, wyciągać, wygładzać, chwytać, ugniatać i manipulować na różne inne sposoby. To fajne, ale wygląda na dość trudne do nauczenia, prawda? Cóż, poza tworzeniem modeli od zera, rzeźbienie ma również kilka innych wartościowych zastosowań.

Naprawianie skanów 3D

Nawet, jeśli nie masz żadnego doświadczenia w rzeźbieniu, to używając tylko podstawowych narzędzi możesz z łatwością modyfikować i poprawiać skany 3D! Zwłaszcza funkcja wygładzania potrafi czynić cuda. Mamy tu dwa tutoriale o fotogrametrii, dzięki której możesz zeskanować obiekt po prostu fotografując go swoim smartfonem. Spójrz, czy to coś, co Cię interesuje:

  • Fotogrametria 2
    bazuje na oprogramowaniu Meshroom – jest łatwe w użyciu, ale do poprawnego działania wymaga karty graficznej Nvidia
  • Fotogrametria
    bazuje na oprogramowaniu COLMAP – nie wymaga karty Nvidii, ale jest dużo bardziej skomplikowany

Naprawianie ramienia zeskanowanej statuetki pędzlem wygładzającym

Dodawanie wgnieceń do modeli

Kolejnym przypadkiem jest modyfikowanie modeli stworzonych przy pomocy innych narzędzi. Możesz na przykład dodać rysy czy wgniecenia do korpusu robota, aby wyglądał jak używany.

Wgniecenia stworzone przy pomocy pędzla glina („clay”), które sprawiają, że model Claptrap wygląda na zużyty

Oprogramowanie do rzeźbienia

Pytanie, które sobie teraz zadajesz, to prawdopodobnie „Jakiego oprogramowania użyć?”. Istnieje kilka opcji, a my przejrzymy pokrótce wszystkie najpopularniejsze.

Musimy na początku wspomnieć Zbrush. Jest branżowym standardem jeśli chodzi o rzeźbienie, jednak dla hobbysty czy początkującego jest dość drogi i skomplikowany (ale ma też 30-dniową, darmową wersję próbną). A rzecz w tym, że podstawowe narzędzia są praktycznie takie same we wszystkich programach. Nawet skróty klawiszowe oraz nazwy „pędzli” często się powielają. Nie musisz więc martwić się, że stracisz czas ucząc się niewłaściwego oprogramowania i nie ważne, które wybierzesz – później z łatwością przełączysz się na inne.

AKTUALIZACJA: Twórcy Zbrush’a, Pixologic, wypuścili nowy program, nazwany ZBrushCoreMini. Jest darmowy i zawiera większość używanych w rzeźbieniu narzędzi. Jest to więc kolejne darmowe oprogramowanie, które warto wypróbować.

Skoro już to omówiliśmy, to musimy pokazać naszą miłość do Blendera. Jest darmowy, otwarty i ma świetny, łatwy do przyswojenia interfejs. Upewnij się, że używasz wersji 2.8 lub nowszej, ponieważ, oprócz innych funkcji, to właśnie interfejs został bardzo uproszczony.

Jeśli jednak oczekujesz czegoś na prawdę prostego, to możesz wypróbować SculptGL. Bazuje na przeglądarce, więc możesz włączyć go nawet teraz, bez instalowania czegokolwiek. Jest też Sculptris, który jest w gruncie rzeczy bardzo uproszczonym, darmowym Zbrushem, ale nie jest też już zbyt aktywnie rozwijany. Do rzeźbienia możesz wykorzystywać również Meshmixera, którego używaliśmy w kilku poprzednich filmach.

Narzędzia do rzeźbienia (pędzle)

Cokolwiek wybierzesz, podstawy są takie same. Masz do wyboru kilka pędzli:

  • glina („clay”) – dodaje lub odejmuje glinę
  • wygładzający („smooth”) – usuwa krawędzie i wygładza powierzchnię,
  • chwytający („grab”)/przesuwający („move”) – pozwalają Ci zmieniać proporcje modelu
  • marszczący („crease”) – tworzy ostre dołki lub krawędzie przez zbliżanie do siebie wierzchołków.

Zazwyczaj, gdy przytrzymasz klawisz modyfikatora, taki jak np. Ctrl lub Alt, to odwracasz działanie pędzla. Na przykład w Blenderze, trzymając klawisz Ctrl odejmujesz glinę, zamiast ją dodawać.

Niektóre z pędzli dostępnych w Blenderze

Ponadto, kilka kluczowych funkcji ułatwi Ci życie podczas rzeźbienia:

  • maskowanie – pozwala Ci „zamrażać” obszary modelu, aby przypadkowo nie zmodyfikować ich podczas pracy w ich pobliżu
  • topologia dynamiczna („dyntopo”) – dodaje i usuwa powierzchnie „w locie”. Umożliwia to rzeźbienie skomplikowanych kształtów wprost z podstawowego wielokąta.

Rzeźbienie jest prawie w całości artystyczne

Modelowanie ma również zastosowanie „techniczne”. Jeśli Twój model ma zbyt wiele wielokątów lub bałagan w topologii, to ciężko będzie go użyć w grze czy animacji. I to jest właśnie kolejna świetna cecha rzeźbienia. Jest niemal w całości artystyczne. Jak tylko nauczysz się podstawowych pędzli, to możesz skupić się wyłącznie ma modelu. Nie rozpraszają Cię aspekty techniczne.

Rzeźbienie pod druk 3D

Podczas rzeźbienia pod druk 3D należy jednak pamiętać o dwóch rzeczach. Możesz zminimalizować użycie podpór przez przemyślane wymodelowanie zwisów. Zauważ, że pozycja tego modelu została wybrana tak, aby wydrukować go zupełnie bez podpór.

Werewolf zaprojektowany do drukowania bez podpór (RocketPigGames)


Innym trickiem jest jest odseparowanie od siebie elementów modelu. W ten sposób możesz nie tylko zmniejszyć ilość podpór, ale również wydrukować części w innych kolorach. A jeśli planujesz później pomalować wydruk, to zaoszczędzisz mnóstwo czasu, bo nie musisz maskować wszystkiego, a jedynie element, nad którym pracujesz.

Jeśli chcesz po prostu wydrukować jakiś model, to nie musisz go w ogóle modyfikować, a jedynie obniżyć ilość polygonów dzięki prostemu modyfikatorowi. A jeśli chcesz użyć modelu do innych zastosowań, np. do wspomnianej już animacji, to możesz to ustawić po rzeźbieniu, dzięki „retopologii”.

Jeszcze dwie ważne uwagi.

Fotografie lub szkice

Jeśli chcesz odtworzyć coś przez rzeźbienie, to bardzo pomocne jest posiadanie ilustracji lub szkicu jako odniesienia.

Jestem strasznie słaby w szkicowaniu… Ale każda minuta, którą spędzisz nad poprawianiem szkicu zaoszczędzi Ci później mnóstwo czasu. A jeśli wyrobisz sobie nawyk rozpoczynania od szkicu, to szybko nabierzesz wprawy.

Rysunek dla odniesienia, wyrzeźbiony model i wydruk 3D

Użycie tabletu graficznego

Druga uwaga dotyczy tabletu graficznego. Myszka wystarczy, aby spróbować coś wyrzeźbić, ale nawet mały tablet lub laptop z ekranem dotykowym i rysikiem przeniesie Cię na zupełnie inny poziom kontroli. Będziesz w stanie szybko zmieniać „siłę” pędzla przez zmianę nacisku. To po prostu wydaje się inne, jakby dotykać modelu.

Nasze ulubione tutoriale

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o rzeźbieniu, to masz tu kilka naszych ulubionych kanałów:

Pamiętaj również, że niektóre płatne poradniki są warte swojej ceny:

Jeśli masz już swoje ulubione tutoriale lub oprogramowanie, to daj nam znać w komentarzach!

Konkurs dla rzeźbiarzy na PrusaPrinters.org – wygraj Original Prusa SL1!

Jeśli spróbujesz swoich sił w rzeźbieniu, to możesz wziąć udział w konkursie na prusaprinters.org i wygrać Original Prusa SL1.

Daj nam znać, jeśli chcesz zobaczyć więcej filmów i artykułów dotyczących rzeźbienia i nie zapomnij nas oznaczyć, jeśli dzięki nam odważysz się spróbować.

Jak zwykle,
udanego drukowania!