Być może zastanawiasz się dlaczego ktoś miałby drukować doniczki? Prawdą jest, że można kupić je lokalnie dość tanio, jednak druk 3D oferuje Ci kilka fajnych rozwiązań – od doniczek i wkładów samonawadniających, przez niecodzienne kształty, łódeczki do awokado, propagatory, po uchwyty do oświetlenia. Jak to zwykle bywa w przypadku projektów drukowanych w 3D, ogranicza Cię tylko wyobraźnia!

Spraw, by projekt był funkcjonalny

Nie jest łatwo dokładnie określić ilość wody, której potrzebują rośliny. Doniczka z otworami w dnie i podstawką jest sporym ułatwieniem – jeśli podstawka jest sucha, to wiesz, że roślinę trzeba będzie niedługo podlać. A co ważniejsze, praktycznie niemożliwe jest przelanie jej, ponieważ woda ma możliwość wydostania się (nadmiar wyleje się przed podstawkę).

Ma to jednak swoje wady. Po pierwsze wygląd tego rozwiązania może niektórym nie pasować, szczególnie w pomieszczeniach. Po drugie, nie rozwiązuje to problemu częstego podlewania rośliny, chyba, że podstawka będzie nadmiarowa.

Doniczka z sześciokątami na PrusaPrinters, Prosta podstawka pod doniczkę autorstwa Michaela

Doniczki samonawadniające

Tu przydają się doniczki samonawadniające. Koncept jest taki sam, ale zamiast podstawki mamy tu dwie powłoki z przestrzenią między nimi, służącą za zbiornik wody. Zewnętrzna powłoka musi być szczelna, ale wewnętrzna już nie, aby roślina mogła wciągnąć wodę – pomagają w tym otwory lub knot. Pojemność zbiornika jest zazwyczaj dość duża, więc napełniasz go około raz w tygodniu, a roślina sama pobiera sobie niezbędną jej ilość wody.

Model doniczki samonawadniającej na PrusaPrinters

Oczywiście nie wszystkie rośliny lubią doniczki samonawadniające – należą do nich np. kaktusy. Większość roślin jednak dobrze je znosi, szczególnie zioła, rośliny tropikalne i warzywa.

Doniczki samonawadniające dostępne w sklepach mogą być dość kosztowne, a ich wybór jest dość ograniczony. Możesz więc zaoszczędzić trochę pieniędzy drukując je!

Przydatnym dodatkiem jest pływak wskazujący poziom wody – dzięki niemu będziesz dokładnie wiedzieć, kiedy ją uzupełnić.

Co fajne, jako zewnętrznej powłoki możesz użyć normalnej doniczki, a wydrukować tylko wkład nawadniający. Kupienie wkładu pasującego idealnie do Twojej doniczki mogłoby być trudne. Ale dzięki drukowaniu 3D możesz po prostu przeskalować model do odpowiedniego rozmiaru w slicerze. A to prowadzi nas do punktu 2.

Spraw, aby wymiar był idealnie dopasowany

Jedną z największych zalet drukowanych doniczek jest możliwość wykonania ich w dowolnym rozmiarze i kształcie. Zamiast wycieczki po kilku lokalnych sklepach i kupienia tradycyjnej okrągłej doniczki, która będzie jako-tako pasować, możesz wydrukować prostokątną, którą dopasujesz idealnie do przestrzeni między oknami skrzynkowymi, parapetu czy do półki w nieregularnym kształcie.

A doniczka samonawadniająca dopasowana idealnie do moich podwójnych okien skrzynkowych

Doniczka jako element dekoracyjny

Druk 3D daje nam niezwykłą wolność w kwestii kształtu doniczki. Oczywiście staramy się unikać podpór, ale poza tym możliwości są praktycznie nieograniczone. Możesz pójść w klasykę lub też wymyślny kształt z ulubionego filmu czy gry. W każdym wypadku otrzymasz unikalną doniczkę, która będzie przedmiotem konwersacji z każdym zapalonym ogrodnikiem, który odwiedzi Twój dom.

9 Sided Twisted Planter autorstwa Dub MFG, Pokemon Planter autorstwa Agustina Flowalistika

Mesmer autorstwa Bugman_140

Wybierz dowolny kolor i dodaj etykietę

Mamy dziś do wyboru na prawdę szeroką paletę kolorów filamentu. Dopasowanie doniczki do barwy zasłon, kanapy czy obrazów będzie więc łatwe. A niektóre materiały, jak nasz Prusament Galaxy Black mają niespotykany wygląd, którego nie uświadczysz w żadnym produkcie dostępnym w sklepie ogrodniczym.

Możesz również dopasować kolor do rośliny, którą hodujesz. Użyj tego samego modelu, ale papryczki chili posadź w czerwonej doniczce, a zioła w zielonej.

Możesz również dodać do modelu wytłoczone lub wtłoczone napisy albo też wydrukować osobne etykietki, jeśli Twój ogród jest większy.

Plant Labels autorstwa Dave, Plant label autorstwa Kaashul

Lampy do uprawy roślin

W niektórych częściach świata przydadzą się lampy do uprawy roślin. Często mają charakterystyczny, fioletowy kolor, ponieważ najważniejsze długości światła dla roślin to pasmo niebieskie i czerwone. Możesz je dostać w wielu rodzajach, ale nasze ulubione to znane taśmy LED, które łatwo jest podłączyć i ukryć w wydrukach 3D. Generalnie nie powinno się zostawiać światła włączonego 24/7, ponieważ do prawidłowego rozwoju rośliny potrzebują określonego cyklu dobowego. Możesz więc wyposażyć lampy w prosty przełącznik czasowy lub przełącznik smart, aby światło było włączane i wyłączane w określonych porach.

Jak każde źródło światła, lampy do uprawy roślin wytwarzają ciepło. Zamontowanie ich na aluminiowym profilu do listew LED zapewni im pasywne chłodzenie, wydłużając żywotność. Zaprojektowaliśmy prosty uchwyt do takich profili, mocowany do doniczki. Podzielenie go na osobne segmenty pozwala na szybką regulację wysokości źródła światła, aby móc podnosić je wraz ze wzrostem roślin.

Plant box LED bridge na PrusaPrinters

Rozmnażanie, sadzenie i miniszklarnie

Łódki do awokado/mango

Hodowla rośliny z pozostałej pestki to fajny sposób! Niektóre jednak, jak np. awokado czy mango, potrafią sprawiać trudności. Szukając sposobów hodowli w Internecie, prawdopodobnie trafisz na ten z kilkoma wykałaczkami wbitymi w pestkę, którą częściowo zanurza się w wodzie. Musisz jednak stale dolewać wody, a do pojawienia się kiełka mogą minąć tygodnie. Z pomocą przychodzi druk 3D! Jeśli wydrukujesz łódeczkę na pestkę, będzie ona unosić się na wodzie, stale utrzymując odpowiednie jej zanurzenie – nawet, gdy poziom wody będzie obniżać się przez parowanie. Po przeniesieniu pestki do gleby możesz ponownie użyć łódeczki dla nowej rośliny.

Avocado Seed Floater na PrusaPrinters. Inny, jednoczęściowy projekt autorstwa Dominik Cisar

Od pestki do ogromnej rośliny – awokado w jednym z naszych biur

Rozmnażanie roślin

Rozmnażanie (propagacja) roślin jest techniką znaną od wieków. Możesz naciąć żywą roślinę, włożyć do wody na kilka dni lub tygodni, aby zaczęła puszczać korzenie. Oczywiście możesz powtórzyć proces z nowo wyhodowaną rośliną, rozpoczynając geometryczny ciąg rozrostu roślin, które wkrótce opanują Twój dom. Tylko pomyśl o możliwościach – nieskończona ilość bazylii i pesto 🙂

Do rozmnażania roślin możesz użyć zwykłej szklanki. Podobnie jednak jak w przypadku awokado, woda dość szybko odparuje. Roślina będzie również zmieniać swoją pozycję w szklance, chcąc ustawić się do słońca, co może spowodować zanurzenie liścia, a w konsekwencji jego obumarcie. Kolejną wadą jest ciągłe wystawienie wody w szklance na światło słoneczne, co stanowi pożywkę dla rozwoju glonów. Nie są to wielkie problemy, ale dają jednak pole do popisu.

Wydrukowałem sobie wymyślną stację propagacyjną! Ma ogromny zbiornik na wodę i kilka miejsc na doniczki do rozsad, które można wypełnić wełną mineralną lub podobnym materiałem, aby dobrze utrzymywały roślinę w pionie. Jako wisienkę na torcie możesz dodać na górze kilka LEDów. Wysokość górnego łuku jest regulowana prostokątnymi wkładkami, więc możesz podnosić go wraz ze wzrostem rośliny.

Stacja propagacyjna/rozsadowa na PrusaPrinters

Oczywiście jeśli zdejmiesz pokrywkę ze zbiornika na wodę i wypełnisz go ziemią, zamiast wody, możesz przekształcić ją w normalną doniczkę. W tej wersji nie ma jednak żadnych właściwości samonawadniających. Jeśli więc masz ochotę, nie wahaj się zremiksować modelu w sposób, jaki Ci pasuje. 🙂

Jeśli nie zamierzasz przenieść roślin do gleby, mogą kontynuować normalny rozrost. Hydroponika to osobny, rozbudowany temat, ale w skrócie – rośliny nie urosną na samej wodzie z kranu, ponieważ nie ma w niej wystarczająco dużo składników odżywczych. Najprościej jest przenieść rośliny do ziemi, gdy dostrzeżesz rozwój systemu korzeniowego.

Odcięta mięta, która wypuściła nowe korzenie i świeżo przygotowane pesto z domowej bazylii

Miniszklarnie

Jeśli chcesz hodować rośliny z nasion, warto zainwestować w miniszklarnię. Możesz je kupić dość tanio, ponieważ są wykonywane przez wtryskiwanie i formowanie próżniowe, dlatego drukowanie ich nie ma większego sensu. Możesz jednak wydrukować małe doniczki na osobne nasiona lub uchwyty na diody LED. Jak już wspomnieliśmy, źródła światła wydzielają ciepło, co akurat w tym przypadku jest pożądanym efektem ubocznym. Niektóre nasiona nie wykiełkują dopóki temperatura nie osiągnie odpowiednio wysokiego poziomu. Wydrukowanie mocowania LEDów z PLA spowoduje jego zdeformowanie (jak na ilustracji), więc zalecamy użycie materiału bardziej odpornego na temperaturę (PETG, ASA, PC…) lub połączenie wydruku z profilem aluminiowym.

Mini doniczki do rozsad na PrusaPrinters

Co ciekawe, jeśli włożysz Prusament PETG Neon Green pod lampy do upraw, zobaczysz dlaczego tak nazwaliśmy ten kolor 🙂

Podpórki dla roślin

Rośliny pnące potrzebują jakiegoś rodzaju podpory, inaczej położą się na ziemi. Możesz zrobić je z drutu lub użyć drewnianych drabinek, ale dzięki drukowi 3D masz okazję stworzyć niecodzienne kształty.

Honeycomb plant support autorstwa Staanick

Smart doniczki i gadżety IoT

Jeśli lubisz bawić się Arduino i inną elektroniką, jest dla Ciebie sporo projektów do zastosowania przy roślinach. Możesz zacząć od monitorowania wilgotności gleby i sprawić, że kolor podstawki będzie zmieniał się w zależności od zmierzonych wartości. Jeśli użyjesz płytki łączącej się z siecią, np. ESP8266, możesz zapisywać dane online i użyć ich do wysyłania zabawnych e-maili.

Od: Twoja umierająca roślinka
Temat: Proszę, podlej mnie!

Podstawka pod doniczkę z LEDami RGB, Arduino i czujnikami wilgotności gleby, model doniczki autorstwa Wilko

Jeśli chcesz zmierzyć się z bardziej zaawansowanym projektem, możesz dodać małą pompę wody i automatycznie podlewać roślinkę, gdy tego potrzebuje. Taki system będzie potrzebować minimalnej ilości energii, więc możesz go zasilić z małego panelu słonecznego połączonego z akumulatorem, aby uniknąć zewnętrznego zasilacza.

Istnieje wiele sposobów użycia druku 3D z roślinami, a w tym artykule przyjrzeliśmy się tylko niektórym z nich. Na przykład hydroponika i aeroponika stanowią ciekawy temat na przyszłą publikację – daj nam znać, jeśli chcesz dowiedzieć się o tym czegoś więcej. Jeśli już używasz wydruków 3D w połączeniu z roślinami, z chęcią zobaczymy ich zdjęcia (otaguj nas na Twitterze). A jeśli jeszcze się zastanawiasz, to sezon wegetacyjny właśnie się rozpoczyna, więc czemu by nie spróbować 🙂

Udanego drukowania!